بررسی دیدگاههای خبرگان در حوزههای مختلف سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی، قانونی و زیستمحیطی در مورد مسائل اساسی کلان کشور بخشی از فاز دوم پروژه تدوین سند ملی تحول دیجیتال میباشد. در همین راستا در تاریخ هجدهم تیرماه جلسهای با جناب آقای دکتر آخانی استاد گیاهشناسی دانشگاه تهران در دانشکده محیط زیست برگزار شد.
ایشان به زمینههای تاریخی مشکلات مرتبط با آب و آلودگی اشاره کرده و اصلاحات ارضی را از علل اصلی برشمردند، بدین صورت که در طرح اصلاحات ارضی، مدیریت زمینهای کشاورزی دگرگون شد و زمینها بین مردم تقسیم شد. در واقع تغییر نظام مدیریت زمین مبتنی بر یک اصلاحات رادیکال و ریشهای بود.
از دیدگاه ایشان یکی از ریشههای پدیدار شدن بحران آب نیز در دگردیسی نظام تدبیر ایران به سوی تفکر غربی مبتنی بر نظام مهندسی میباشد که محصول آن سدسازی و ممانعت از سرازیر شدن آب رودخانه در مزارع و زمینهای کشاورزی و ذخیره شدن در قناتها و سفرههای زیرزمینی میباشد. نتیجه این استراتژی، افول کشاورزی و ایجاد موج مهاجرت به شهرها بود. پدیدههایی مثل حاشیه نشینی و تبعات و آسیبهای بعدی آن، مولود همین موج مهاجرت از روستا به شهرها بود. ضمن این که ساخت سد بستر ساز فسادهای جدید شد و مافیای سدسازی را متولد کرد.
دکتر آخانی مسئلههای اساسی کشور را متصل به یکدیگر میدانند و مطابق نظر ایشان باید به دنبال کشف شبکه مسایل و شبکه روابط میان آنها باشیم تا به درستی تحلیل شوند. مسالهی آب به تمام مسالههای اساسی متصل است.
ایشان سدسازی، خودروسازی و جادهسازی را دارای رابطهی فزاینده با هم میدانند و معتقدند هریک دیگری را پشتیبانی و تقویت میکند. خودروسازی باعث افزایش تقاضای جاده میشود و جادهسازی طبیعت و اکوسیستم را بر هم میزند و برای جادهسازی، مزارع تخریب میشوند و مسیر آب به وسیله سدها منحرف میشود. به علت گردش مالی در این صنایع شبکههای فساد و رانت ظهور کرد. از دیدگاه ایشان ساختارهای ادارای و مدیریتی موجود فسادزاست و حتی افراد سالم برای آن که بتوانند در این سیستم ادامه حیات بدهند در دام فساد میافتند.